روایتی از تاریخ معاصر ایران – بخش سی و هشتم

مهرداد هرسینی

دیکتاتوری شاه در سراشیب سقوط

 خبرگزاری‌ها در آن زمان گزارش کردند که از زمان جنگ ویتنام، پایتخت آمریکا شاهد چنین تظاهراتی نبوده است! جیمی کارتر نیز در کتاب خود، آن لحظه را به یادماندنی و همسرش رزالین، این واقعه را فراموش‌نشدنی نامیده است

.
«کارتر بعدها از آن، به‌عنوان یک واقعه شوم یاد کرد. البته در تمام طول مسافرت شاه، تظاهرات پراکنده‌ای در نزدیک کاخ سفید و دیگر نقاط واشنگتن همچنان جریان داشت.
شاه در رابطه با ابعاد این سفر بعدا اعتراف کرد: «وقوع این حادثه، بر مذاکراتش با کارتر تأثیری نداشته است» اما از مطبوعات آمریکا به‌دلیل طرفداری از مخالفانش گله مند می باشد!!

بسیاری از کارشناسان مسائل داخلی براین باور هستند که « تسامح آمریکا هنگام برگزاری تظاهرات ضدشاه، او را دچار سردرگمی کرد و گمان برد که این احساسات، از سوی آمریکا حمایت می‌شود؛ به‌خصوص اینکه مقامات آمریکایی اعتقاد داشتند، پلیس آمریکا در این حادثه بسیار ضعیف عمل کرده بود. بدین صورت، این حادثه به نقطه تاریک سفر شاه تبدیل شد که قرار بود تبلیغات وسیعی روی آن صورت بگیرد».

شاه پس از بازگشت و برای تثبیت موقعیت ضعیف خود طی سخنرانی سیاست جدید اش را چنین اعلام میکند:
,, با اجرای انقلاب شاه و مردم, ملت ایران به تدریج با سواد شده و میشوند. باید پیش اندازی مملکت تغییر کند و به تدریج مردم ایران عادت کنند که در امور کشور دخالت بیشتری داشته باشند. این است که تصمیم گرفته ایم به مردم آزادی داده شود,,
ایران زمین شماره 47

اما اعلان چنین سیاستی از سوی دیکتاتور یقیننا نه از اعتقاد وی به امر دمکراسی و حاکمیت مردمی بود, بلکه بدلیل فشارهای داخلی و تغییر سیاست خارجی آمریکا در رابطه با شاه بود. آنچه که به داخل ایران بر میگشت, مردم و نیروهای مردمی بدون هرگونه ملاحظه یی و بدون تعارف با این و یا آن کشور خارجی , دست بکار بودند و خواسته ها و مطالبات خود را از طریق اعتصابات, تظاهرات و بکار گیری شیوه های رادیکال و انقلابی طلب میکردند.

,, در پائیز 56 اعتصاب غذای یک ماهه زندانیان سیاسی شروع به سوراخ نمودن اتوریته ی سرکوب در داخل زندان نمود. زندان شماره یک قصر, زندانیان سیاسی که در بند هشت جداگانه نگهداری می شدند, بطور یکپارچه دست به اعتصاب زدند. پلیس زندان با ممنوع کردن ورود روزنامه, رادیو, ایجاد ممنوعیت در ملاقات و دیگر تضعیقات زیستی, تلاش میکرد , زندانیان را بی اثر کند و از تاثیر متقابل زندان و جنبش مردمی به یکدیگر جلوگیری بعمل آورد,,.
ایران زمین شماره 76

مردم آزادی را طلب میکردند و نهایتا این شاه و حامیان اش بودند که می بایست خود را با خواسته های مردم ایران هماهنگ کنند. با کلامی دیگر, تغییر این سیاستها نه ناشی از میل و رغبت شاه و یا دلسوزی برای مردم بود, بلکه بدلیل مبارزات و فشارهای مردم و بقول معروف ,, پر زور بودن سنبه ی مردم ایران,, بود.

در رابطه با تغییر این سیاستها از سوی ایالات متحده روایت های مختلفی وجود دارد که از آن جمله : ,,این مسئله اختلافاتی بود که عینا در دستگاه آقای جیمی کارتر رئیس جمهور آمریکا وجود داشت. یعنی همان دو جبهه یی که در آنجا وجود داشت, یک جبهه آقای برژنسکی بود و طرفدار پشتیبانی از اعلیحضرت بودند و یک جبهه دیگر دیگری که امروزه کاملا روشن شده که سایروس ونس بود و آقای سالیوان

,,
انقلاب ایران به روایت بی بی سی

ادامه دارد