روایتی از تاریخ معاصر ایران – بخش چهل

مهرداد هرسینی

آخرین  تاکتیک دیکتاتوری شاه برای محاق جامعه

پیرو مبارزات داخل کشور, در این میان اعلام شد که در بسیاری از کشور های اروپایی, دفاتر رادیو و تلویزیون, سفارتخانه ها و نمایندگی رژیم شاه به اشغال دانشجویان مجاهد و مبارز در آمده است.در 20 اردیبهشت چهلمین روز شهدای تهران , اصفهان و یزد برگزار شد و از جمله در شیراز و تبریز و قم مردم دست به تظاهراتهای ضد دولتی زده و در قم دو طلبه ی جوان از سوی ماموران ساواک به شهادت میرسند. با این گفتار اولیه و نگرشی کوتاه به جنس و نوع آن, بخوبی به ,, راهنمای عمل انقلابیون مبارز و مجاهد,, پی میبریم. مردم در درگیریهای خود ضمن سر دادن شعار های ضد حکومتی و بویژه علیه شخص شاه و خانواده اش به مراکز دولتی حمله ور شده و آنها را به آتش می کشند. این مراکز عمدتا سمبل های یک نظام پوشالی است که یا در سرکوب فیزیکی شرکت مستقیم داشته و یا در غارت اموال ملی و اقتصادی کشور. 

شاه  برای مقابله با انقلاب  از تابستان 56 تا تابستان 57 دست به تدوین سیاست های جدیدی با محور های زیر زد:

– سرکوب فیزیکی مردم و نیروهای انقلابی با استفاده از ساواک,ارتش و شهربانی

– اتخاذ سیاست مماشات با بخشی از بازاریان ناراضی و نزدیکی به پاره یی از روحانیون

– تعویض نخست وزیر و بروی کار آوردن جمشید آموزگار

در همین راستا برای نمونه پس از برگزاری چهلم قربانیان یزد, ساواک دست به یکسری  بمب گذاری در دفاتر کار و محل زندگی پاره یی از روشنفکران و نویسندگان میزند.

,, انفجار بمب در خانه ی وکلای تهران   از دولت سوال شد, گردانندگان کمیته ی انتقام چه کسانی هستند؟,,  روزنامه اطلاعات 5 اردیبهشت 57  

همچنین حزب رستاخیز اقدام به تشکیل نیرویی بنام ,, سپاه پایداری ,, برای ترور و ربودن فعالین سیاسی بویژه دانشجویان مبارز و مترقی نمود.

,, درگیری تظاهر کنندگان و نیروی پایداری در اصفهان, قم و زنجان تظاهر کنندگان مبادرت به آتش زدن و شکستن شیشه های بانکها و پخش اعلامیه کرده بودند. در اصفهان تظاهر کنندگان شعار میدادند و در برابر ماموران انتظامی مقاومت میکردند. افراد نیروهای پایداری به مقابله با تظاهر کنندگان رفتند و دوازده نفر از آنان را دستگیر کردند.,, 

اطلاعات 26 فروردین 1357

طی سه ماهه نخست سال 57, شهرهای کشور دستخوش تظاهرات و  اعتصابات گسترده ی دانشجویی بود. حجم بزرگی از اخبار درگیری ها بین دانشجویان و عوامل ساواک در مطبوعات منعکس میگردید. دانشجویان مترقی ضمن حمله به گارد دانشگاه با چوب و سنگ و صندلی, کلاسها را به تعطیلی می کشاندند. در این مدت تعداد بیشماری از دانشجویان مبارز و مجاهد دستگیر شدند و روزنامه ها مملو از تصاویر قربانیان گمنامی بود که به شیوه های مافیایی و بطرز مشکوکی مفقود و یا به قتل رسیده بودند. برای نمونه طی تظاهرات های تبریز, شیراز, اصفهان و تهران در 19 اردیبهشت بنابه نوشته ی مطبوعات 24 دانشجو کشته و یا زخمی شدند.

شاه با متوقف کردن ,, گروه های بازرسی ,, طرح گسترش فروشگاه های زنجیره یی را نیز متوقف نمود و با این امر تلاش کرد تا بخشی از بازاریان ناراضی را که از تبعات سیاست های اقتصادی رژیم وابسته , صدمات مالی خورده بودند, دلجویی بعمل آورد و با آنان وارد باب گفتگو شود.  در همین راستا  نیز با تبلیغات به حرم امام رضا رفت و سهمیه ی حجاج را افزایش داد.

وی در نطق خود در 25 اردیبهشت به پاره یی از حکومت های غربی بدلیل انتقاد از وضعیت حقوق بشر در ایران حمله کرد. اوج این اقدامات تدافعی را شاید بتوان در ,, عزل نصیری ,, رئیس سازمان مخوف ساواک ارزیابی نمود. علت آن نیز ظاهرا به شهادت رساندن دو طلبه ی جوان از سوی ساواک در شهر قم بود. با تعویض نصیری و آوردن سپهبد مقدم از نزدیکان ,, شریعتمداری,,شاه تلاش کرد تا با بخشی از حوزه علمیه ی قم رابطه نزدیک تری برقرار نماید. 

,,آشوب و بلوای خونین در قم و شیراز  پپسی کولا را آتش زدند. حمله به کلانتری, اغتشاش در کازرون, تحصن در مسجد, تظاهرات و تیر اندازی هوایی در نجف آباد. در بهبان دو بانک را آتش زدند.  تعطیلی بازار تبریز و اردبیل و زنجان. تعطیلی دو دانشکده در کرمانشاه. تظاهرات خیابانی در خرم آباد.  6 نفر در خرم آباد دستگیر شدند,,.      

تیتر های روزنامه اطلاعات  20 اردیبهشت57

 آموزگار نیز به موازات سرکوب گسترده ی مردم , فردای آنروز طی اعلامیه یی به تهدیدات رژیم ادامه میدهد.

,, بدنبال حوادث سه روزه اخیر در تهران و بسیاری از شهرستانها: اولتیماتوم شدید دولت به بلواگران و تظاهر کنندگان. تحمل دولت در برابر آشوب نا محدود نیست,, 

همان منبع بالا 21 اردیبهشت  57

ادامه دارد