«« روایتی از تاریخ معاصر ایران »» – بخش چهاردهم

 

مهرداد هرسینی

بخش چهاردهم   : سازمان چریک های فدائی خلق

– سومین و مهمترین گرایش در بین نیروهای م.ل. که باید به واقع از آنان بعنوان یکی از  نیروهای

,, پیشتاز در مبارزه ی مسلحانه ,, علیه دیکتاتوری شاه نامبرد, جریان فدایی می باشد  که طی سالهای 1342 الی

1349 به کارهای تدارکاتی, آموزشی و تئوریک پرداختند. این جریان فکری , برگرفته از اندیشه های مارکسیستی  یکی از جریانات صادق , مبارز و انقلابی در تاریخ مبارزات اخیر میهنمان  میباشد که خود به دو گروه تقسیم بندی می شدند:

1- گروه بیژن جزنی – ظریفی

2- گروه احمد زاده- پویان

,, بیژن جزنی در نوروز ۱۳۴۲، با چندتن از فعالان جنبش دانشجویی مانند حسن ضیاءظریفی و عباس سورکی گروهی را تشکیل داد که بعدها به «گروه جزنی – ظریفی» (گروه یک) معروف شد. در روز ۲۳ دی ۱۳۴۶ به مناسبت شب هفت غلامرضا تختی گردهمایی باشکوهی بر سر مزارش برپا شد. جزنی یکی از برگزارکنندگان اصلی این مراسم بود,,.  ( سایت ویکی پدیا)  

هر دوی این گروه ها حول مبارزه ی مسلحانه ,, وحدت ,, داشتند. اما دارای اختلافاتی نیز بودند. این دو گروه، پس از عملیات انقلابی سیاهکل در نوزدهم بهمن ماه سال 1349 و سپس اعدام 13 تن  از انقلابیون و  پیشتازان «جنبش فدایی» در 26  اسفند همان سال ,  در یکدیگر ادغام شده و «سازمان چریک‌های فدایی خلق ایران» (سچفخا) را پایه گذاری نمودند..

 بیژن جزنی یکی از انقلابیون تاریخ معاصر ایران و مغز متفکر جریان فدایی از جمله مبارزینی بود که

فعالیتهای سیاسی خود را در سن ده سالگی با حزب توده آغاز نمود. پس از کودتای 28 مرداد  با پی بردن

به ماهیت سازشکارانه ی حزب توده در قابل رژیم شاه, از آن جدا گردید و پس از آزادی از زندان  گروهی

را تشکیل داد که تا پایان سال 1338 به جمعبندی ,, ایدئولوژیک,, میپردازد. در بهار 1339 و با باز شدن

فضای سیاسی کشور, گروه جزنی تصمیم میگیرد تا در فعالیتهای جبهه ملی شرکت کند. در جریان این

فعالیتها جزنی بزودی بعنوان یکی از چهره های دانشجویی , نقش برجسته یی را در تظاهرات و سازماندهی

اعتراضات ایفا مینماید و بارها به زندان میافتد. جریان فدایی بر خلاف دو گرایش قبلی مارکسیستی که در

بخشهای قبلی از آنها نام بردیم, معتقد به حفظ استقلال فکری و سیاسی خود در مقابل ابر قدرتهای

مارکسیستی بود و شیوه ی مبارزاتی خود را بر محور ,, تثبیت مبارزه ی مسلحانه در مقابل دیکتاتوری شاه

و همچنین تثبیت سازمان ,, قرارداده بود. جزنی در سال 1342 اقدام به جمعبندی از شیوه های مبارزاتی

مینماید و با طرح ,, شیوه ی قهر آمیز, هم در استراتژی و هم در تاکتیک ,, در کادر رهبری این گروه قرار

میگیرد.

این اقدام و تصمیم گیری مستقل از سوی جریان فدایی همواره به مانند خاری در چشم  جبهه ملی بود برای

نمونه کریم سنجابی در کتاب ,, انقلاب ایران به روایت بی بی سی,, در رابطه با جزنی چنین میگوید:

,, بعد از آنکه ما از زندان آمدیم آن وقت دچار اختلاف با مرحوم مصدق شدیم. عده یی از دانشجویان چپی

ما از قبیل همین بیژن جزنی و غیره نامه یی به خدمت دکتر مصدق نوشتند و شکایت از سازمان جبهه ملی

کردند….. ما همیشه اعلام کردیم که مبارزه قانونی می کنیم….. علاوه بر این ما با هر نوع مبارزه ی

تروریستی مخالف بودیم و معتقد بودیم که این نوع مبارزات به هدف نمیرسد,,.

اما تاریخ معاصر ایران بهترین پاسخ را با سرنگونی و قیام مسلحانه مردمی علیه شاه به اینگونه تحلیل

های غلط و مماشات جویانه داد.

بیژن جزنی در زمستان 1346 دستگیر و بشدت مورد شکنجه های وحشیانه از

سوی ساواک شاه قرار میگیرد. وی در دادگاه بدوی نخست به جرم ,, تدارک مبارزه ی مسلحانه و چریک

شهری ,,  به اعدام, اما بر اثر فشار افکار عمومی و  بین المللی در دومین دادگاه به 15 سال زندان محکوم

میگردد. جزنی در زندان با استفاده از تجارب خود , دست به سازماندهی اعتصابات زده و از همانجا نقش

موثری در امر مبارزه ی مسلحانه علیه رژیم شاه ایفا نمود. در این رابطه بنا بر گزارشات,  دیده ها و

شنیده ها جزنی بارها مورد شکنجه های وحشیانه ساواک قرار میگیرد.

این انقلابی مارکسیست سرانجام طی یک طرح خائنانه در تاریخ 30 فروردین 1354 بهمراه شش تن دیگر

از فدائیان قهرمان و همچنین دوتن از مجاهدین قهرمان, در حالیکه هنوز دوران زندان را میگذراندند, به

تپه های اوین برده شده و بدستور شاه و پرویز ثابتی,  ناجوانمردانه طی یک صحنه سازی تیر باران میگردند. 

 

همچنین باید متذکر شدکه سازمان چریک های فدائی خلق در چند محور اصولی با دو فراکسیون جزنی و احمد زاده کار خود را آغاز می کند. از جمله این اصول عبارتند از  :

پذیرش اندیشه مارکسیسم-لنینیسم.

پذیرش مبارزه مسلحانه، هم در استراتژی و هم در تاکتیک.

بی‌طرفی در قبال اختلافات چین و شوروی.

ارزیابی از انقلاب ایران به مثابه انقلاب دموکراتیک – توده‌ای

 

اما دو اندیشه برای مبارزه علیه دیکتاتوری شاه همچنان بر سازمان نوپای فدائیان غالب بود. نخست « خط مبارزه مسلحانه در شهر و روستا » و دیگری « مبارزه چریک شهری» .

بدین سان چریک های فدائی خلق  با آغاز عملیات « سیاهکل » در 19 بهمن 1349 جرقه مبارزه انقلابی  مسلحانه  و این واقعیت که رژیم شاه با تمامی دوایر امنیتی , ارتش , پلیس مخفی و مزدورانش , ضربه پذیر می باشد را آغاز نمودند.

 ادامه دارد