مهرداد هرسینی: روایتی از تاریخ معاصر – بخش پنجاه

فرار شاه از ایران

همزمان با اين تصميم ، چهار كشور غربي در جزيره ي گوادالوپ براي سه روز گرد هم آمدند.  علاوه بر

آمريكا و انگليس، فرانسه و آلمان غربي نيز در اين كنفرانس شركت داشتند. بنابر درخواست والري ژيسكار

دستن ، مسله ايران در دستور كار كنفرانس قرار گرفت. پيش از برگزاري اين كنفرانس، خميني ،  ابراهيم

يزدي را راهي آمريكا كرد تا نقطه نظراتش را براي ايران بعد از شاه، به اطلاع مقامات اين كشور برساند.

صادق قطب زاده نيز مامور گرديد تا گزارش مفصلي از اوضاع و تحولات ايران را براي رييس جمهور

فرانسه تهيه كند. وي بعد از عزيمت ژيسكار دستن به كنفرانس با وزارت خارجه ي فرانسه تماس گرفت تا

مطمن گردد، مسله شاه و ايران در دستور كار كنفرانس قرار خواهد گرفت. در پاسخ به او گفته شد :

,, بله رييس جمهور مسله ايران را در كنفرانس مطرح خواهد كرد و تحليل كنفرانس را ديده است,,.

ابراهيم يزدي- كتاب آخرين تلاشها در آخرين روزها

در اين كنفرانس ، چهار كشور غربي به رفتن شاه و آمدن خميني به ايران متقاعد شدند. در 17 ديماه

كنفرانس به كار خود پايان داد و آمريكا اعلام كرد:

,, دولت كارتر هرگونه اميدي براي حفظ قدرت كامل شاه را از دست داده است و در عوض بر حمايت خود

از يك دولت غير نظامي تاكيد ميكند,,.

همان منبع بالا

متعاقب آن خميني با نمايندگان دولت فرانسه ملاقات ميكند و ضمن قدرداني از ژيسكار دستن ،  ميخواهد تا

اين كشور برآمريكا براي جلوگيري از « كودتاي نظامي » در ايران فشار آورد.

,, نماينده ي ژيسكار دستن  مجددا ياد آور شد كه پيغام محرمانه بماند كه امام تاكيد كردند كه محرمانه بودن

آن محرز است. به علت اطلاع خبرنگاران از حضور نمايندگان دولت فرانسه، توافق شد كه دو طرف

موضوع ملاقات را پيرامون ادامه ي اقامت در پاريس عنوان نمايند,,.                             همان منبع بالا

ا

در 21 ديماه وزير امورخارجه ي آمريكا اعلام كرد كه شاه بايد از ايران خارج شود و يك روز بعد ساليوان

بهمراه هويزر با شاه ديدار كرده و پيام آمريكا را به وي ابلاغ نمودند.

,, در يكي از جلسات كه من به حضور اعليحضرت رسيدم ، به ايشان عرض كردم در مورد خروجشان كه

اگر از مملكت خارج بشويد، در مورد كشور جانثار عرض نميكنم، اعليحضرت اطلاع داريد، ولي در مورد

ارتش كه فعلا مسوليتش را بهعده من واگذار كرده ايد، ارتش به اين منوال نخواهد بود و با توجه به اين

بحران، اين مسافرت، مسافرتي عادي نيست . من استدعا ميكنم كه اعليحضرت از مسافرت صرفنظر

بفرماييد.  برگشتند و به من فرمودند كه چه ميگويي، الان سفير آمريكا با ژنرال هويزر اينجا بودند و از من

روز حركتم را ميخواستن,,.

مصاحبه با قره باغي – انقلاب ايران به روايت  بي بي سي 

سرانجام در 26 ديماه همزمان با گرفتن راي اعتماد بختيار از مجلس ، شاه بهمراه فرح با يك هواپيماي

اختصاصی فرار کرد و ایران را به مقصد مصر ترک میکند. 

,, با فرار شاه ،  ايران يكپارچه شور و شادي شد و مردم در خيابانها به رقص و پايكوبي پرداختند و در

بسياري از شهرها مجسمه هاي شاه را پايين كشيدند,,.

همان منبع بالا

ا

بنظر تحليل گران مسايل ايران، طي شش ماهه آخر رژيم شاه ،  بويژه از زمان قتل عام مردم در ميدان ژاله

تهران چها ر عامل باعث سقوط شاه شد. اين عوامل عبارت بودند از:

ـ  گسترش تظاهرا ت ، اعتصابات ، درگيري هاي خياباني و پيوستن كارمندان دواير دولتي به مردم و جنبش

 ضد سلطنتي.

  ـ‌ با آزاد شدن اعضاء و كادرهاي سازمانهاي انقلابي مجاهد و مبارز  عمليات مسلحانه متعاقبا گسترش

يافت  و طي مدت كوتاهي راهگشاي مبارزات مردمي گرديد.  بطور واقعي بدليل بافت سازشكارانه خميني، 

اينان بودند كه مبارزه عليه ديكتاتوري شاه را هرروزه راديكالتر ميكردند. تاثيرات روحي  رواني اصل «

ضربه پذير‌» بودن رژيم شاه و دستگاه پليسي نظامي اش ، به مردم قوت قلب داده و مبارزات را سمت و

سوي انقلابي ميداد. براي نمونه تهاجم به  مراكز ساواك ، ارتش ، كلانتريها ، و خودروهاي نظامي مستقر

در ميادين و خيابانها و شيوه هاي تهيه سلاح و مواد انفجاري از جمله شيوه هاي مبارزاتي سازمانهاي
 

انقلابي بود كه بطور ساده يي تهيه و در اختيار مردم قرار ميگرفت.

ادامه دارد