هفته گذشته دو رویداد مهم تا حدود زیادی سمت و سوی تحولات سوریه را مشخص و روشن کرد. یکی نشست سوچی در روسیه با میزبانی پوتین و شرکت اردوغان رئیسجمهور ترکیه و آخوند روحانی رئیسجمهور رژیم و بیانیه پایانی این اجلاس و یکی هم نشست بزرگی که با شرکت همه گروههای اپوزیسیون سوریه در ریاض پایتخت عربستان برگزار شد.
در روزهای گذشته دستگاه تبلیغاتی رژیم بهخصوص رسانههای باند روحانی و شرکا روی این کوک بودند که اجلاس سوچی را پیروزی برای رژیم قلمداد کنند و اینکه رژیم توی منطقه بهاصطلاح سری توی سرها درآورده و در کنار روسیه و ترکیه مینشیند و در تعیین آینده سوریه مشارکت دارد. رسانههای باند ولیفقیه ارتجاع هم لاف زدند «رقم خوردن سرنوشت سوریه، بدون حضور آمریکا» (جوان-2آذر). اما در رویکردهای بعدی «همه باهم» حتی در رسانههای باند روحانی آشکارا رنگ عوض کردند و نگران و ترسان از نتایج اجلاس سوچی و همین طور اجلاس اپوزیسیون در ریاض، حرفهای متفاوتی مطرح میکنند.
از جمله تلویزیون رژیم در روز 3آذر گفت: «گروههای معارض سوری که در ریاض نشست برگزار کرده بودند، سرانجام پس از دو روز مناقشه، توافق کردند هیأتی مرکب از 50نفر را به مذاکرات ژنو 8اعزام کنند؛ در نشست دو روزه ریاض حدود 140نفر از مخالفان سوری حضور داشتند. هشتمین مذاکرات ژنو برای حل بحران سوریه قرار است هفتم آذر، 28نوامبر تحت نظارت سازمان ملل برگزار شود».
داریوش قنبری عضو سابق مجلس ارتجاع در روز 4آذر گفت: «هدف ایران، ثبات سوریه و حفظ حکومت بشار اسد است. اما هدف ترکیه همچنان برکناری اسد است. از طرف دیگر، موضع روسیه نیز محل بحث است. درست است که بشار اسد بهتازگی به روسیه سفر و با پوتین دیدار کرده اما روسیه به نظر میرسد برای آینده سوریه نظراتی داشته باشد. روسها از این به بعد به تحولات سوریه بهصورت یک موضوع برای چانهزنی با قدرتهای غربی از جمله آمریکا بهمنظور پیشبرد منافع خود نگاه میکند. من نگران هستم که از این به بعد روسها بهدنبال معامله بر سر سوریه باشند».
این عضو سابق کمیسیون امنیت مجلس ارتجاع در ادامه افزود «روسیه تا به اینجا در خصوص موضوع سوریه هم راستا با منافع ما پیش آمده ولی این سؤال مطرح است که از این به بعد آیا همان روش و سیاست گذشته را ادامه میدهد و یا اینکه سیاست جدیدی اتخاذ خواهد کرد؟ این موضوع همچنان در هالهای از ابهام است.
روسیه همواره سیاست معاملهگرایانهای دارد و نمیتوان اطمینان داشت که سیاست روسیه در سوریه تغییر نکند. البته موفقیت روسیه در سیاست معاملهگرایانه خود در سوریه منوط بهنحوه عمل آمریکا و اروپاست و اگر مسکو نتواند از غرب امتیازی بگیرد همچنان به مواضع کنونی خود در قبال سوریه ادامه خواهد داد» (آفتاب یزد-4آذر).
و یک روزنامه دیگر باند روحانی از انزوای رژیم در سوچی خبر داد و نوشت: «اگر چه ترکیه ضلعی از مثلث صلح سوچی است اما به نظر میرسد مواضع آنکارا در قبال سوریه با مسکو و تهران همسو نیست.
مواضع پاندولی مسکو نشان داده است که بقای بشار اسد برای آنها خط قرمز نیست و چهبسا که ممکن است از آن عبور کنند. به این ترتیب به نظر میرسد چالش جدی و مهم سوریه پساسوچی بیش از همه به عدم همخوانی نوع نگاه تهران با مسکو و آنکارا در ارتباط باشد» (جهان صنعت 4آذر).
البته منابع خبری غیررژیم تصویر روشنتری از شتاب تحولات علیه منافع رژیم در سوریه دادهاند.
از جمله سایت یورنیوز در روز 4آذر خبر داد: «سرگیی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه در دیدار با استفان دیمیستورا فرستاده ویژه دبیرکل سازمان ملل در امور سوریه از همکاری با عربستان سعودی برای متحد کردن اپوزیسیون سوریه خبر داد.
در تحولات مربوط به سوریه بنا بر گزارش رویتر، پنتاگون طی روزهای آینده در نظر دارد رقم واقعی تعداد سربازان ایالات متحده در سوریه را که به گفته منابع موثق نزدیک به ۲هزار نفر است بهطور رسمی اعلام کند».
و خبرگزاری رویتر هم در روز 3 آذر گزارش داده بود: «احمد رمضان سخنگوی اپوزیسیون سوریه امروز جمعه به رویتر گفت نمایندگان اپوزیسیون نصر الحریری را برای ریاست تیم اپوزیسیون در مذاکرات ژنو به سرپرستی سازمان مللمتحد در ژنو انتخاب کردند.
این تصمیم در نشست ریاض گرفته شد نشستی که در آن اپوزیسیون اصلی بهرغم برخی پیشبینیها مبنی بر اینکه بهخاطر پیروزیهای اسد مواضعش را سادهتر خواهد کرد بر خواست عدم اعطای هیچ نقشی به بشار اسد در مرحله گذار پایبند گردید».
این واقعیتها را رسانههای رژیم به شیوه دیگری میگویند: «آمریکا هم که به بهانه مبارزه با داعش و بدون مجوز وارد خاک سوریه شده، درصدد محکم کردن جای پای خود در این کشور است. منابع خبری میگویند پنتاگون بهزودی و بهطور رسمی حضور 2هزار نیروی نظامی خود را در سوریه اعلام خواهد کرد. گفته میشود آمریکا 12پایگاه نظامی در خاک سوریه احداث کرده» (تلویزیون رژیم ـ 4آذر)
بازتاب این واقعیتها از درون نظام این طور بیرون میزند: » نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران حسین سلاحورزی گفت: بهرغم اینکه ما با سوریه توافقنامه ترجیحی داریم و یک خط اعتباری یک میلیارد دلاری در اختیار آنها قرار دادیم اما سوریه در صادرات محصولات ایرانی یکسری محدودیتهایی ایجاد میکند که عملاً نتوانیم جنس خود را صادر کنیم. در حال حاضر بازار سوریه توسط کالای قاچاق ترکیه اشباع شده و سوریها نیز تمایل به مصرف آن کالاها را دارند» (آفتاب نیوز 3آذر).