جنجال عروسی لاکچری شمخانی؛ شکاف اخلاقی و طبقاتی

رسانه‌های حکومتی روز سه‌شنبه ۲۹مهر به‌طور گسترده به ماجرای عروسی پرهزینه دختر علی شمخانی، دبیر سابق شورای عالی امنیت ملی، پرداختند. از حمله‌های تند روزنامه‌های اصلاح‌طلب تا دفاع دوپهلو و انحرافی کیهان، این موضوع شکاف درونی ساختار قدرت و بحران مشروعیت اخلاقی حاکمان را آشکار کرده است. همزمان مباحثی چون فقر غذایی، سوءتغذیه، بحران اعتماد نسلی و تورم نیز در صفحات دیگر روزنامه‌ها بازتاب یافت.

گزیده رسانه‌های حکومتی

جمهوری اسلامی حکومتی: در یادداشتی با عنوان «مرثیه‌‌یی برای غربت اخلاق» به تلخی از فقدان اخلاق در میان مقامات و حاکمان اعتراف کرده و نوشته است که متولیان نظام نه عدالت را برقرار کرده‌اند و نه اخلاق را.

هم‌میهن حکومتی: عروسی مجلل دختر شمخانی را نشانه «فاصله طبقاتی و خشم عمومی» دانست و نوشت که مردم حق دارند از تناقض گفتار و رفتار مسئولان بپرسند. این روزنامه، سکوت حاکمیت در برابر چنین ریخت‌وپاش‌هایی را عامل افزایش بی‌اعتمادی اجتماعی خواند.

ابتکار حکومتی: با لحنی انتقادی شمخانی را یادآور گفته‌های قدیمی‌اش درباره ساده‌زیستی کرد و با استناد به داده‌های فقر آموزشی در خوزستان، عروسی میلیاردی او را نماد بی‌عدالتی دانست.

اعتماد حکومتی: بحران اقتصادی، فقر و ناکارآمدی سیاست‌های دولت را در ۲گزارش درباره «فرصت‌های از دست رفته» و «نگرانی از سفره‌های لاغر مردم» برجسته کرد. بر پایه آمار رسمی، ۳۰٪ مرگ‌های کشور به تغذیه ناکافی مربوط است.

آرمان ملی حکومتی: به حمله جریان تندرو به ظریف پرداخت و نوشت که دلواپسان در دفاع از لاوروف، منافع ملی را قربانی رقابت‌های جناحی کرده‌اند.

کیهان حکومتی: در دفاع از شمخانی نوشت انتشار فیلم عروسی «ترور شخصیت» است و همزمان اصلاح‌طلبان را عامل بی‌اخلاقی خواند. در یادداشت‌های دیگر نیز به «جنگ روایت‌ها» و لزوم مقابله با «غرب‌گرایان داخلی» پرداخت.

ستاره صبح و جهان صنعت حکومتی: در واکنش به سخنان دبیر ستاد امر به معروف درباره ۸۰هزار نیروی «آتش به اختیار»، این طرح را عامل دوقطبی‌سازی جامعه دانستند و یادآور شدند که اجبار در حجاب و پوشش راه‌حل فرهنگی ندارد.

دنیای اقتصاد حکومتی: از ناکامی طرح کالابرگ الکترونیکی در بهبود معیشت مردم نوشت و تأکید کرد که کاهش سرانه کالری مصرفی، نشانه شکست سیاست‌های حمایتی دولت است.

کامل رسانه‌های حکومتی

جمهوری اسلامی: مرثیه‌‌یی به‌مناسبت غربت اخلاق
اگر به برخوردهای فردی، جناحی، حزبی و حتی در سطوح کسانی که برای خود جایگاه بالایی در نظام حکمرانی و جامعه موسوم به اسلامی امروز ما متصورند بنگریم، به این واقعیت بسیار تلخ خواهیم رسید که این بخش از جامعه ما نه‌تنها از اخلاق بهره‌‌یی ندارد بلکه دچار بدترین نوع بداخلاقی است.
یال و کوپال داشتن و از مقامات بودن و درجه‌های روی شانه و بالا نشستن، برای کسی شخصیت نمی‌آورد. شخصیت افراد به تواضع، اعتراف به بزرگی انسان‌های خدوم و خود را در برابر اصحاب خیر و خدمت و مجاهده به حساب نیاوردن است. کسانی که تلاش می‌کنند خود را با طعنه زدن به مجاهدان فی‌سبیل‌الله مطرح کنند تا دیده شوند، باید بپذیرند که حتی کمترین بوئی از اخلاق به مشام‌شان نرسیده است و در باتلاق فقر اخلاقی دست و پا می‌زنند… متولیان نظام جمهوری اسلامی بپذیرند که نه‌تنها نتوانسته‌اند عدالت را در این جامعه جاری کنند، بلکه در زمینه حاکم کردن اخلاق در جامعه انقلابی و اسلامی نمره زیر صفر دارند. راستی تا چه زمانی باید در فراق اخلاق در این جامعه اسلامی سوگوار باشیم؟

هم‌میهن: علی شمخانی و یک اتفاق ساده – عبدالجواد موسوی شاعر و روزنامه‌نگار
مردمی که زیر بار تورمی لجام‌گسیخته و کمرشکن در حال لِه‌شدن هستند، از دیدن عروسی دختر شمخانی در یک هتل مجلل به فغان می‌آیند. حق هم دارند. نمی‌شود که اقتصاد مقاومتی و تاب‌آوری در مقابل امپریالیسم جهانی مختص فرودستان، پابرهنه‌ها و گرسنگان باشد و بریزوبپاش و لاکچری‌بازی‌های افسانه‌‌یی در انحصار صاحبان قدرت… این‌که شمخانی کار خلاف‌ شرعی کرده یا نکرده، اصلاً مهم نیست… مهم مردم خشمگینی هستند که دنبال سوژه‌‌یی می‌گردند برای خالی‌کردن خشم و نفرتی که قابل وصف نیست… شما نمی‌توانید قریب به نیم‌قرن شیوه‌‌یی را در حکمرانی پیش بگیرید و بعد به‌هر دلیلی آن شیوه را تغییر بدهید؛ بی‌آن که به مردم توضیح بدهید چه اتفاقی افتاده… پس آن‌همه غوغا و هزینه برای چه بود؟ منظورم این است که مردم حق دارند بپرسند این‌ شکل از عرفی زندگی‌کردن چطور تا همین چندوقت پیش خطایی نابخشودنی محسوب می‌شده، اما حالا عیب‌ و ایرادی در آن نیست؟… آیا مردم حق ندارند با دیدن این تصاویر شایعات نفت‌کش‌ها و سرمایه‌های افسانه‌‌یی نزدیکان آقای شمخانی را باور کنند؟ اصلاً چرا نباید مردم حقیقت ماجرا را درباره آقای شمخانی و فرزندان ایشان بدانند؟ این شایعات را که ایران‌اینترنشنال علیه ما پخش نکرده؛ عده‌یی از فعالان سیاسی و مقامات رسمی این مملکت آنها را طرح کرده‌اند… ظاهر ماجرا البته ساده است و می‌توان به‌راحتی از کنار آن گذشت. مثل خیلی از ماجراها که از کنارشان ساده گذشتیم، اما بعدها معلوم شد که اشتباه کردیم. خیلی اشتباه کردیم.

ابتکار: [آیا] شمخانی از محرومیت‌ها در خوزستان خبر دارد؟
رآوردی از هزینه بریزوبپاش میلیاردی عروسی دختر شمخانی در هتل اسپیناس پالاس، فارغ از نوع پوشش و مدل لباس عروس و مهمانان… این فیلم جنحالی، در روز‌هایی شبکه‌های اجتماعی را در نوردید که شاخص تورم دوباره از مرز ۵۰درصد عبور کرده و خانوار‌های ایرانی میان اجاره‌خانه، قیمت گوشت و شهریه مدرسه سرگردان‌اند.
وقتی شمخانی شیرینی نمی‌خرید و حالا میلیاردی هزینه گل و شیرینی می‌کند… شمخانی در مصاحبه‌اش در این کتاب، گفته بود: «ما… به‌راحتی انتقادپذیریم، منعطفیم، تکبر نداریم، با حداقل‌ها می‌سازیم، احساس برتری قومی و خویشی بر کسی نداریم… در مسائل تشریفاتی بدون این‌که کسی به ما بگوید، در این گرانی یک ریال پول میوه و شیرینی و گل نمی‌دهم…».
روزگار عجیب می‌چرخد که به یاد بیارویم هم او که می‌گفت شیرینی و چایی نخریم، حالا هزینه‌های میلیونی برای گل و شیرینی عروسی دخترش را پیش چشم می‌بیند.
شمخانی متولد اهواز در استان خوزستان است، اما شاید نداند که تنها در سال ۱۴۰۴ و فقط در شهر خرمشهر استان خوزستان ۳۱۰۵دانش‌‏آموز به‌دلیل فقر از تحصیل بازمانده‌‏اند.
این عروسی لاکچری و جنجالی تنها مورد از حواشی مکرر فرزندان او نیست و امروز بیش از هر زمان دیگر با پرونده‌های اقتصادی و ثروت خانواده‌اش شناخته می‌شود. پسر او، محمدحسین شمخانی، با نام مستعار هکتور ف در تیرماه ۱۴۰۴ از سوی وزارت خزانه‌داری آمریکا در فهرست تحریم‌ها قرار گرفت.
اما دامنه حاشیه‌ها فقط به نفت و دریا محدود نماند. سال‌ها پیش از مطرح شدن نام هکتور شمخانی، داماد این خانواده، حسن میرمحمدعلی، که گفته می‌شود در پروژه‌های ساختمانی لوکس فعال است، در سال ۱۳۹۸ نامش در پرونده تخلف ساختمانی لواسان مطرح شد.
وقتی بحران اقتصادی برای مردم ادامه دارد، تجمل در میان حاکمان از کجا آغاز می‌شود و کی تمام خواهد شد؟… ماجرای عروسی چند میلیاردی دختر شمخانی (برآورد رقمی حدود ۵میلیارد تومان)… پدر و مادر بازنشسته‌‌یی که تلاش و تقلای فرزندش را برای یک وام ازدواج نظاره می‌کند، والدین محرومی که ترک‌تحصیل فرزندش را به تماشا نشسته اکنون این پرسش را دارد که چطور سهم فرزندان مسئولان عروسی چند میلیاردی است و سهم فرزندان آنان قسط و قرض و وام؟

اعتماد: فرصت‌هایی که از دست رفته‌اند – آذر منصوری
کسری بودجه بی‌سابقه دولت، فشار مضاعفی بر اقتصاد وارد کرده… کاهش ارزش پول ملی، افزایش تعداد افراد زیر خط فقر و رکود اقتصادی نیز از دیگر نشانه‌های این بحران عمیق هستند… متأسفانه تعارض منافع و حضور برخی کاسبان تحریم و باندهای قدرت و ثروت که از وضعیت موجود سود می‌برند، مانع از حرکت سریع و مؤثر به سمت اصلاحات جدی شده‌اند. اکنون بیش از هر زمان دیگری، وقت آن رسیده است که راهبرد ستیز و تقابل جای خود را به راهبرد توسعه پایدار و تعامل بدهد.

آرمان ملی: دلواپسان علیه ظریف – نقطه طلایی صحبت‌های ظریف جایی بود که گفت: «من هم‌چنان اعتقاد به روابط راهبردی با روسیه و چین دارم اما اینها به‌خاطر ما کاری نمی‌کنند. روس‌ها عریان سیاست خود را بیان می‌کنند. روسیه کشور مهمی در همسایگی ماست ولی ۲خط قرمز دارد؛ اول این‌که ایران نباید هیچوقت با دنیا روابط آرام داشته باشد و دوم این‌که نباید با دنیا به درگیری برسد برای همین روسیه طرفدار توافق موقت ژنو بود چون استخوان لای زخم نگه می‌داشت و مانع درگیری هم می‌شد… صحبت‌های ظریف موجی از حملات و هجمه‌های رسانه‌های دلواپس و تندرو را به سمت او سرازیر کرد و در عین تعجب این رسانه‌ها علم حمایت از وزیر خارجه روسیه را برافراشته و وزیر خارجه سابق کشور خود را منکوب کردند… جوان نیز در مطلبی نوشت: «محمدجواد ظریف مستقیماً از حرف لاوروف عصبانی شده و انتقام آن را با دروغ و دلنگ از مردم و کشور و نظامی‌هایش می‌گیرد»… این فقط رسانه‌های تندرو نبودند که برای ظریف شمشیر از رو کشیدند بلکه چهره‌های تندرو بهارستان نیز به نوبه خود از خجالت وی در آمدند. چنانکه حمید رسایی، نماینده تندرو تهران خطاب به ظریف اظهار کرد: «اگر ذره‌یی عقل دیپلماسی داشتید این‌طور عمل نمی‌کردید»… پرسش اینجا است که تندروها که… برای… ظریف شمشیر می‌کشند؛ اما برای لاوروف آغوش می‌گشایند؟… همین نوع برخوردها است که نشان می‌دهد آنچه برای تندروها اهمیتی ندارد منافع ملی است.

آرمان امروز: بازی خطرناک تندروها با بنزین و افکار عمومی
آرین رسول‌زاده، استاد دانشگاه: به نظر می‌رسد موج اخیر از شایعات پیرامون قیمت بنزین بیش از آن که مبنای واقعی داشته باشد، تلاشی است برای القای بی‌ثباتی و خدشه وارد کردن به اعتماد عمومی؛ اقدامی که می‌تواند پیامدهای اقتصادی و اجتماعی گسترده‌یی به همراه داشته باشد… گروهی با دامن‌زدن به نگرانی‌های اجتماعی، تلاش می‌کنند اعتماد عمومی به دولت را کاهش دهند. به اعتقاد او، چنین اقداماتی نه‌تنها کمکی به حل مسائل کشور نمی‌کند، بلکه موجب بی‌ثباتی روانی و افزایش نارضایتی در میان مردم می‌شود.

کیهان: حمله به شمخانی روشنگری بود یا ترور شخصیت نیابتی؟!
برگزاری مراسم عروسی دختر وی در یک هتل مجلّل، حتماً جای اعتراض دارد… اما انتشار تصاویر خصوصی افراد و تعرض به حریم خصوصی آنها، مشمول خباثت باطن و درنده‌خویی است… دست‌یازیدن به بی‌اخلاقی، پرده‌دری و هتک حریم خصوصی افراد، جزو غیرانسانی‌ترین رفتار‌هاست که اگر رواج پیدا کند، جامعه را به سقوط می‌کشاند.
خاستگاه سیاسی او به طیف موسوم به اعتدال و اصلاحات نزدیک است. در عین‌حال از جایگاه دبیری شورای عالی امنیت ملی و در ماجرای عهدشکنی ۳ساله آمریکا و اروپا، نقش مؤثری در هماهنگی شورا با مجلس و تصویب قانون اقدام متقابل داشت. این رفتار ملی، مورد بغض روحانی و ظریف و جبهه اصلاحات قرار گرفت که مدعی بودند نباید در برابر گستاخی و تهاجم فزاینده غرب کاری کرد… شمخانی هم‌چنین اخیراً گفت: «در ماجرای هواپیمای اوکراینی، آقای روحانی از اول در جریان بود و من بلافاصله اطلاع دادم». این روایت واقعی، عصبانیت و پرخاش برخی مدعیان اعتدال و اصلاحات را به‌دنبال داشت.