در سی و چهارمین جلسه شورا ی حقوقبشر سازمان مللمتحد که از روز دوشنبه 9اسفند در مقر اروپایی سازمان مللمتحد در ژنو شروع بهکار کرده است، وضعیت حقوقبشر در ایران جایگاه خاصی دارد. چرا که در این جلسه دو گزارش درباره ایران ارائه خواهد شد، گزارش اول با عنوان «گزارش موقت» از طرف آنتونیو گوترز دبیرکل مللمتحد خواهد بود و گزارش دوم توسط خانم عاصمه جهانگیر گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حقوقبشر ایران ارائه میشود.
اما واقعه غیرمنتظره و وحشتآور برای رژیم در این اجلاس، ارائه بیانیهیی توسط 6سازمان غیردولتی دارای رتبه مشورتی مللمتحد بود. این 6سازمان بیانیهیی را تحت عنوان « قتلعام زندانیان سیاسی در ایران در سال 1988، یک جنایت علیه بشریت است» بهثبت رساندند که از سوی دبیرخانه شورای حقوقبشر ، بهصورت سند رسمی اجلاس منتشر شد. این بیانیه از کمیساریای عالی حقوقبشر و شورای حقوقبشر مللمتحد میخواهد، قتلعام 30هزار زندانی سیاسی در سال67 را در دستور کار خود قرار بدهند و بهعنوان اولین گام، یک کمیسیون بینالمللی را برای بررسی این جنایت بیرحمانه، تعیین کنند. بیانیه، قتلعام 67 را «از بزرگترین موج اعدامهای سیاسی در جهان پس از جنگ جهانی دوم» دانسته، گزارشگر ویژه مللمتحد درباره وضعیت حقوقبشر در ایران و گزارشگر ویژه ارتقای حقیقت را فرامیخواند تا بهعنوان بخشی از وظایفشان، این قتلعام را مورد تحقیق قرار دهند.
این بیانیه میافزاید: «این مسئولیت جامعه بینالمللی، از جمله شورای حقوقبشر و شورای امنیت است که به این موضوع بپردازند و اطمینان حاصل کنند که حسابرسی صورت میگیرد. آنچه به این مسأله فوریت میدهد این است که قتلعام و نسلکشی سال 1988 به پایان نرسیده و همچنان ادامه دارد. عاملان قتلعام سال 1988 هنوز هم موقعیتهای کلیدی (در رژیم ایران) دارند و به قتل مخالفان خود ادامه میدهند».
بنابراین میتوان دریافت که چرا واکنش عراقچی رئیس هیأت نمایندگی رژیم در این اجلاس این چنین وحشتآلود و تدافعی بود. وی ابتدا به فرهنگ معمول رژیم در مواجهه با قطعنامه محکومیت پناه برد و از «ضرورت پرهیز از رویکردهای سیاسی در مقوله حقوقبشر» دم زد، و «تصویب قطعنامه وضعیت حقوقبشر در ایران در شورای حقوقبشر را کاملاً بیاساس و غیرقابل قبول خواند» (1) اما بعد مدعی شد که رژیم اهل «گفتگو» و «تعامل» است، سپس فرمول زهرخوران برجام را پیش کشید و گفت: «مذاکرات هستهیی و برجام مهمترین نشانه پایبندی ایران به اصل گفتگو است و شورای حقوقبشر… باید مسیر گفتگو و تعامل را با کشورها هموار کند».
اکنون سؤال این است در حالی که سی و چهارمین اجلاس شورای حقوقبشر تازه شروع شده و هنوز بیانیهیی علیه رژیم نداده، چرا رژیم با فرار به جلو از این شورا میخواهد «مسیر گفتگو و تعامل را» هموار کند و تلویحاً از آمادگی برای «گفتگو» با فرمول برجام دم میزند؟
اگر خواسته رژیم در مورد مذاکره در زمینه حقوقبشر را جدی بگیریم، بهمعنی آن است که گویا آماده است از شکنجه و اعدام و زندان و قوانین قرون وسطاییاش علیه زنان و اقوام و پیروان سایر ادیان عقبنشینی کند؛ در حالی که سرکوب و اعدام و زندان، شیشه عمر رژیم است و هم خامنهای و هم دیگر سردمداران رژیم بارها با دجالیت، اعدام را حکم الهی خوانده و تأکید کردهاند «قصاص حقی قرآنی است و جمهوری اسلامی ایران هیچگاه از ارزشهای الهی خود عقبنشینی نخواهد کرد». (2) در نتیجه، اظهارات عراقچی صرفاً فریبکاری برای از سر گذراندن موج است و گر نه رژیم خوب میداند بهمحض اینکه شلاق را زمین بگذارد، بسا سریعتر از رژیم شاه، مسیر سقوط را طی خواهد کرد. اما اینکه عراقچی ناچار شده برای مذاکره درباره حقوقبشر به سبک برجام اعلام آمادگی کند، خود حاکی از کمر خم کردن رژیم زیر فشارهای بینالمللی ناشی از پیشروی جنبش دادخواهی و یک عقبنشینی در مقابل مقاومت در این کارزار جهانی است.
پانویس: —————-
1 – خبرگزاری حکومتی ایرنا- 10اسفند
2 – اظهارات آخوند صادق لاریجانی قاضیالقضات خامنهای – سایت قوه قضاییه – 20مهر 94.