مهرداد هرسینی : روایتی از تاریخ معاصر ایران – بخش چهل و نهم

غرب به شاه پشت می کند

ساليوان در 18 آبان گزارشي از شاه براي مقامات كشورش تهيه كرد و در آن از جمله نوشت:

,, ديگر ترديدي وجود ندارد كه  شاه  از حمايت افكار عمومي برخوردار نيست و براي ادامه ي حكومت فقط

به نيروي نظامي متكي است…….. در شرايط جديد  مي بايست موضوع روابط احتمالي آينده بين نظاميان و

رهبران مذهبي را مورد توجه قرار دهيم.  خطوط اصلي پيشنهادي من اين بود كه براي پايان بخشيدن به

بحران فعلي و استقرار يك نظم جديد در ايران ، بين نيروهاي انقلابي و نيروهاي مسلح سازش بوجود آيد.

براي حصول چنين سازشي نيز ميبايست نه فقط شاه، بلكه بسياري از فرماندهان و افسران ارشد نيروهاي

مسلح ايران هم از صحنه خارج شوند. پس از خروج شاه و افسران وي از كشور، حصول توافقي بين

نيروهاي انقلابي و فرماندهان جوان نيروهاي مسلح به اين صورت امكانپذير است كه ….. خميني شخصي

معتدل مانند بازرگان يا ميناچي را به نخست وزيري انتخاب كند,,.

كتاب ماموريت در ايران- ويليام  ساليوان

 قره باغي آخرين رييس ستاد ارتش شاه در اين باره طي مصاحبه يي ميگوييد:

,, اين مسله اختلافاتي بوده كه در دستگاه آقاي جيمي كارتر رييس جمهور آمريكا وجود داشته است. يعني

همان دو جبهه يي كه در آنجا وجود داشت. يك جبهه آقاي برژينسكي بود و طرفدارپشتيباني از اعليحضرت

بودند و يك جبهه ديگري كه امروزه  كاملا روشن شده كه سايروس ونس بود……….. يك عده از او

پشتيباني ميكردند و خواستار اينبودند كه شاه د ر اين مملكت باقي بماند و يك عده ديگر معتقد بودند،

نخير,,.

 انقلاب ايران به روايت بي بي سي 

برژنسكي نيز در همان منبع بالا اعتراف کرده :

,, نظر من  در تمام دوران بحران كه آن را پنهان نمي كردم اين بود كه نبايد گذاشت يك دولت دوست با يك

ارتش سازمان يافته كه نقش استراتژيكي مهمي ايفا ميكرد از هم بپاشد,,

در اين رابطه دولت وقت در ايالات متحده ،  جرج بال ، يكي از اعضا شوراي امنيت  ملي را مخفيانه به

ايران ميفرستد. ماموريت بال « بررسي اوضاع ايران و ارايه گزارشي واقع بينانه» از روند تحولات انقلاب

در ايران مي باشد. وي از جمله در اين گزارش خود مينويسد:

,, سقوط شاه اجتناب ناپزير است. دولت آمريكا بايد سريعا وسايل انتقال قدرت را فراهم كند. تنها اشخاصي

كه تجربه سياسي و مقبوليت كافي براي تشكيل دولتي كار آمد را داشتند، آن سياستمردان كهنسالي بودند كه

به دوره ي مصدق تعلق داشته و بيشتر آنان حدود هفتاد، هشتاد سال عمر داشتند. ولي بهترين اميد بودند,,.

كتاب كارتر و سقوط شاه

در تاريخ 9 ديماه مادر شاه و هفده تن از اعضاي خانواده سلطنت به آمريكا فرار ميكنند. دو روز بعد نيز

ازهاري استعفا داده و شاه در پي شكست مذاكراتش با صديقي و سنجابي و از آنجاييكه با ايندو  براي

رسيدن به  پست نخست وزيري به توافق نرسيد، اكنون بختيار را بعنوان نخست وزير انتخاب ميكند.

,, اين برگ جديد، همان دولت بختيار است كه با تمام وعده و وعيد هايي كه از شاه – از جمله خروج از

كشور- گرفته است، ولي تا آنجا كه به شاه  مربوط ميشود، يك فريب بيش نيست. شاه در حالي كه تازه به همين دولت نيز تحت فشار آمريكا تن داده ميخواهد در اولين قدم ، فرصتي براي تنفس و تجديد نيرو پيدا كند تا در قدمهاي بعدي با تجزيه صفوف مخالفين و جدا كردن جناح راست و ميانه از جناح چپ، فرصتي براي تثبيت موقعيت خود و يا فرزندش بيابد,,.

بررسي مهمترين تحولات سياسي از نيمه ي خرداد 57 تا نخست وزيري بختيار- از انتشارات مجاهدين خلق ايران

 

بختيار طي يك مصاحبه مطبوعاتي گفت، شاه بزودي ايران را ترك خواهد كرد و از اين پس  به اسراييل و آفريقاي جنوبي نفت نخواهيم فروخت. وي براي فروكشاندن بحران انقلابي دست به يك سري مانورهايي زد و از جمله ساواك را منحل كرد و پاره يي از امراي ارتش از جمله ازهاري و اويسي را به خارج از كشور فرستاد.

شوراي امنيت ملي آمريكا در 13 ديماه تشكيل جلسه داد و به اين نتيجه رسيد كه:  ,, ژنرال رابرت هويزر، معاون فرماندهي نيروهاي ايالات متحده در پيمان ناتو به ايران رفته و پيامي به ارتش بدهد،مبني بر اينكه اين كشور از آنان بطور كامل و بدون توجه به ظهور هرگونه تمايلي در شرايط و اوضاع و احوال سياسي حمايت كرده و رهبران نظامي را به عدم ترك كشور تشويق نماي,,            

كتاب كارتر و سقوط شاه

ادامه دارد